3. Mektup

3. MEKTUP
Ankâzâde Halîl Efendi Köstendilî’nin dervişi Tûti İhsan Efendi’ye yazmış olduğu mürşîdâne mektupların üçüncüsüdür.

Hidâyet yolunun sahibi, alemlerin Rabbi Allah Teala’ya hamd-ü senâ; hidâyet yolunun rehberi, sirâc-ı müniri Peygamber efendimize salat ve selam olsun. Hidâyet yolunun saliklerine, dahi bu hamd ü senânın ve salavatı şeriflerin feyzinden ikram buyrulsun.

Gözümün nuru, derviş evladım!

Cenâb-ı Hak, size tevfikini refik eylesin. Pek güzel mektubunuzu muhabbet ile okudum ve hemen cevap yazmaya gayret ettim. Mürşidine karşı pek ziyade muhabbet ettiğini kâh uyurken, kâh uyanıkken, işinde gücünde iken mürşidinin yüzünü, neş’esini, hatta bazen kokusunu müşahade ettiğini söylüyorsun. Bu pek tabii bir hâldir. Hatta böyle olmalıdır da. Bu sizle o zât atasındaki manevi nikâhın kerametine işarettir. Aynı zamanda bu, caiz ise mayanın tutacağına işarettir. Cenâb-ı Peygamber “iman etmedikçe cennete giremezsiniz. Birbirinizi sevmedikçe iman etmiş olmazsınız” diye buyurmaktadır. Bu, Allah için sevmenin tezâhürüdür. Daha evvel de arzettim. Şöyle ki babanın hakkı ödenmez. Neticede baba ulvî ruhlar âleminden süflî dünya alemine gelmemize sebep olan zâttır. Mürşitler ise bu süflî âlemden ahret âlemine çocuğun doğmasına vesile olan manevi babadır. Böyle olunca, onların hakkı hiç mi hiç ödenmez. Bu sebepten sevgiye ve muhabbete ziyâdesiyle layıktırlar.

Evladım bil ki en merhametli, erhamü’r-rahimin olan Allah’tır. O’ndan sonra mevcudat içerisinde en merhametli olanlar peygamberlerdir. Bu sırayı peygamberlere vâris olan velîler ve salih kullar takip eder. Daha sonra anne ve babalar gelir. Yani velîlerin merhameti, anne ve babaların çocuklarına duyduğu merhamet ve muhabbetten daha ileridir. Zira velîlerin talim ve terbiyesine göre Cenâb-ı Hak, onları bu sıfatlarla donatmıştır. Ümmet-i Muhammed’in velîleri merhamet hususunda Benî İsrail’in peygamberleri gibidir. Çünkü Peygamber Efendimiz de nebîlerin en merhametlisidir.

Gözümün nûru evladım. Gönlüne gelen bazı şeylerin hemencecik vuku bulduğunu, rüyanda gördüğün bazı şeylerin de çıktığını söylüyorsun. Seyr ü sülukta birinci mertebede bu hâller zuhur eder. Büyüklerimiz, talim edilen ilk esmada bir çok hissiyâtın ve ilhamâtın açıldığını hatta ilk basamakta olan dervişin, bir kabre vardığında kabirde yatanın hâlini bile müşahade edebilecek durumda olması gerektiğini söylemişlerdir. Yolumuzdaki tabiri ile “keşf-i kubûr (kabirlerin keşfi) denmektedir. Demek ki sizde tevhidin nûru tecelli etmeye başlamış. Yalnız şunu unutmayasınız ki daha evvel de size yazdığım gibi bu yolda en önemli hâl, Peygamber Efendimizin ahlâkı ile ahlâklanmak hâlidir. Binaenaleyh kelimei tevhidi çekmekle nefs-i emmâreni, Cenâb-ı Hakk’ın razı olduğu hâle çevirmeye gayret etmelisin. Tevhid şirkin zıddıdır. Şirk Allah’tan başka ilahlar edinmek manasına gelir. Ancak kul, sadece bu şirk ile yaratıcısı ile mahbuduyla arasını açmaz. Başka başka sıfatlarla Mevlâsı ile arasını –Allah muhafaza- açabilir.

Bunlardan biri gaflettir. Gaflet Hakk’ın zikrinden, fikrinden, emrinden uzak düşmek, Hakk’ı unutmak demektir. Unuttuğu zaman Allah’ı anmak avamın işidir. Derviş kimse ise, Allah’ı hiç unutmayan hep yâdında bulunanı zikreden, O’nun zikrinden, fikrinden uzak klamayı ölüm adleden kişi demektir. Unutmayasın ki cümle günahın başı Allah’tan gafil olmaktır.

Emmâre yılanının bir başı da gadaptır. Gadabı uzun uzun anlatmayacağım. Belki ileride ömür yeterse izah ederim. Şu kadarını söyleyeyim ki gadap, kızgınlık halidir. Lâkin bu asabiyette Hak yoktur, kişi nefsi ile baş başadır. Yani Gadap kökü şirke bağlı bir daldır.

Emmârenin bir sıfatı da buuz ve kindir. Gadap geçtikten sonra kişinin nefsine çöreklenen yılandan ibarettir. Bir kalpte kin olur ya da din olur. Bu ikisi beraber bulunmaz. Etrafımızda görmekteyiz. Birbirine kin besleyen sözüm ona dindârlar var. Onların dini kendilerinden rivayettir. Çünkü peygamber (s.a.v.) “Kini olanın dini yoktur” buyurdu. Nefse muhâlefet aynen ibadet gibidir. Tabiî ki bu muhalefet, Allah Teâlâ için olmalı. Bir kişi nefsine muhalefet ederek kini aradan kaldırırsa mümin kardeşiyle arasından kaldırdığı bu perdeye karşılık Hak teâlâ o kişi ile cemali arasındaki perdelerden bin tanesini kaldırır. Hasret, şehvet, ucub, riyâ ve bu misli bazı nefsin kötü sıfatlarını tevhid mertebelerini geçerken birer birer tepeleyeceksin inşallah. Cenâb-ı Hakk’ın izni ile bunları dahi mürşidin sana açacak.

Pek muhterem evladım şimdi senin kalp ocağında bir kor ateş bulunmakta. Sana düşen o ki emanet edilen bu aşk közünü, tevhid nefsi ile ziyadeleştiresin. İbadet ü taat muhafazası ile de bu ateşin etrafını iyice muhafaza edesin ki şiddetli rüzgarlar ateşi söndürmesin. Bir zaman gelecek o kalp ocağı, kandili pür nûr olacak. Sonra vücud iklimini dahi sararak nûrun alâ nûr kılacak. Her cüz, her parça muhakkak bütününe, koptuğu yere kavuşmak ister. İşte neticede bu nûr, geldiği yere vuslat edecek. Böylece Allah sendeki nûrunu tamamlamış olacak. Cenâb-ı Hak seni nûr-ı Muhammedî ile tenvir eylesin.

Evladım, kalp nazargâh-ı ilahîdir. Onda râzı olunan muhabbetten başkası olmamalıdır. Dervişlik mesleği bu muhabbete mani olan kalp putlarını temizlemeye yarar. Nasıl ki putlarla dolu Kabe’yi Hz. Peygamber eliyle Cenâb-ı Hak temizlediyse; bir kalbe Muhammedî nûr ve muhabbet-i Muhammedî erişirse, o kalbin putları da birer birer tasfiye edilir. İmdi sana lazım oldu ki salât u selâmı çok çekesin. Salât u selâm Peygamber ile konuşmak demektir. Tevhid dahi “lâ ilahe ilâllah”tan ibaret değildir.Tevhid, “Muhammedun resulullah” demekle tamam olur. Çünkü “lâ ilahe ilâllah” diyen kimse muvahhit olur, bununla beraber “Muhammedun resulullah” da derse ümmet-i Muhammed olmuş olur.

Muhabbetten Muhammed oldu hâsıl
Muhammedsiz muhabbetten ne hâsıl?

Evladım, işte mürşide bağlanmak demek bu muhabbeti yaşayarak meşk etmek demektir. Bizler bu nûr ile bilişir. Bu nûr ile birleşir, bütün alışverişimizi bu muhabbet ile yaparız. Hâlvetiyye erenlerinden Ümmi Sinan’ın bir nutkunda şöyle bir ifadeyi görmüştüm. Diyor ki:

Gül alırlar gül satarlar,
Gülden terazi tutarlar,
Gülü gül ile tartarlar,
Çarşı pazarı güldür gül.

Gülden kurulmuş bir çadır,
İçinde nimeti hazır,
Kapucusu İlyas Hızır,
Nan ü şarabı güldür gül.

İşte evliyâullah böyle nutuklar ile dervişlerin yaşadıkları ve yaşayacakları halleri erbabına ifşa ediyorlar.

Cenâb-ı Hakk’ın ihsânı gönlümün neşesi kıymetli evladı. Allah teâlâ, râzı olduğu muhabbetini sende ziyâde eylesin.

Kalbinden mâsivâyı ihrâc eylesin. Sana hem aydınlanmayı hem aydınlatmayı ihsan eylesin. Amellerinde, ibâdet ü tâatında ihlâs nasib eylesin. Hak erenlerin hizmeti üzerine olsun. Allah’ın selameti ve saâdeti daim seninle olsun.